Hai đối tượng H và V cùng nhau thực hiện 03 vụ trộm cắp xe mô tô, cùng nhãn hiệu Yamaha Sirius. Tóm tắt như sau:
Vụ thứ nhất: Khoảng tháng 5/2016 H và V trộm 01 chiếc xe tại huyện PH, tỉnh CB - Vụ này không xác định được bị hại.
Vụ thứ hai: Chiều ngày 05/07/2016 trộm chiếc xe của anh Nông Văn K trú tại QU, tỉnh CB (chiếc xe này được định giá 12.650.000 đ).
Vụ thứ ba: Chiều 12/9/2016 H và V cùng nhau trộm chiếc xe của anh Phùng Văn B trú tại huyện QU, tỉnh CB (chiếc xe này được định giá 18.739.167 đ).
Sau khi thực hiện 03 vụ trộm cắp tài sản nói trên cả hai đối tượng cùng bị bắt, trong thời gian bị tạm giữ, ngày 01/07/ 2016 đối tượng H đã treo cổ tự tử chết.
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 28/12/2016, về trách nhiệm dân sự anh K, anh B đòi V phải bồi thường toàn bộ giá trị xe nhưng V chỉ chấp nhận bồi thường ½ giá trị xe của anh K, ½ giá trị xe của anh B. Bản án sơ thẩm cũng tuyên buộc V phải bồi thường ½ giá trị xe cho anh K và anh B. Theo Tòa lập luận “ … Bế Ích H đã chết và qua xác minh tại địa phương Hữu không có tài sản riêng để lại trước khi chết; do đó Hội đồng xét xử chỉ xem xét phần bồi thường thiệt hại cho những người bị hại là ½ trị giá xe mô tô theo kỷ phần mà bị cáo Vĩ đã được hưởng lợi từ việc bán xe trộm được…căn cứ vào các Điều 604, 608 và 616 Bộ luật dân sự”.
Rút kinh nghiệm sau phiên tòa, tại VKS huyện có hai luồng ý kiến:
- Luồng ý kiến thứ nhất thống nhất như nhận định của Tòa án; căn cứ vào Điều 616 BLDS 2005 và nay Điều 587 BLDS năm 2015 quy định: “Trong trường hợp nhiều người cùng gây thiệt hại thì những người đó phải liên đới bồi thường cho người bị thiệt hại. Trách nhiệm bồi thường của từng người cùng gây ra thiệt hại được xác định tương ứng với mức độ lỗi của mỗi người; nếu không xác định được mức độ lỗi thì họ phải bồi thường thiệt hại theo phần bằng nhau”.
- Luồng ý kiến thứ hai cho rằng việc Tòa tuyên xử như vậy là chưa thỏa đáng, gây thiệt hại cho quyền lợi của các bị hại. Trong trường hợp cụ thể này H đã chết, không có tài sản để lại thì V phải bồi thường toàn bộ thiệt hại mới đúng. Bởi V có lỗi trong toàn bộ thiệt hại gây ra cho các bị hại. Điều luật quy định “Trách nhiệm bội thường của từng người cùng gây ra thiệt hại được xác định tương ứng với mức độ lỗi của mỗi người, chứ điều luật không quy định chịu trách nhiệm tương ứng với “kỷ phần” được hưởng lợi từ việc bán xe trộm theo như Tòa đã nhận định. Thực tế V đâu có trộm nửa chiếc xe của anh K, nửa chiếc xe của anh B mà trộm cả chiếc xe (trộm cắp 2 chiếc xe).
Quan điểm của người viết đồng tình với luồng ý kiến thứ hai và cũng thấy rằng trong vụ án này các cơ quan tiến hành tố tụng, truy cứu trách nhiệm hình sự V với tổng số tài sản mà V tham gia trộm cắp có giá trị 31.389.167 đồng chứ không phải chia ra ½ để truy cứu trách nhiệm với V. Điều đó khẳng định được V có lỗi trong toàn bộ thiệt hại của anh K và anh B. Việc Tòa án tuyên theo “kỷ phần” vô tình đã làm mất đi giá trị của điều luật quy định liên đới bồi thường, trong khi đó theo Từ điển tiếng Việt thì nghĩa vụ liên đới là “có sự ràng buộc lẫn nhau về mặt trách nhiệm, nghĩa vụ”, tòa án tuyên như vậy thì rõ ràng không có sự ràng buộc trách nhiệm, nghĩa vụ giữa H và V. Mặt khác tại Điều 281 BLDS 2005 và nay là Điều 288 BLDS năm 2015 khoản 1 quy định “Nghĩa vụ liên đới là nghĩa vụ do nhiều người cùng phải thực hiện và bên có quyền có thể yêu cầu bất cứ ai trong những người có nghĩa vụ phải thực hiện toàn bộ nghĩa vụ”. Với việc tuyên theo “kỷ phần” Tòa án đã tước đi “…quyền yêu cầu bất cứ ai trong những người có nghĩa vụ phải thực hiện toàn bộ nghĩa vụ”.
Vậy ý kiến của các bạn thế nào? mời các bạn cùng trao đổi để tìm ra cách giải quyết đúng đắn nhất, phù hợp nhất theo quy định của pháp luật./.
Chú ý: Việc đăng lại bài viết trên ở website hoặc các phương tiện truyền thông khác mà không ghi rõ nguồn http://kiemsatcaobang.vn là vi phạm bản quyền